W Muzeum Orawski Parku Etnograficznym w Zubrzycy Górnej nie można nie odwiedzić stałej ekspozycji poświęconej Piotrowi Borowemu, która znajduje się w Zagrodzie Omylaka. Zagroda ta została przeniesiona w 1976 r. z Zubrzycy Dolnej, pochodzi z 2 poł. XIX w. Jest to typowa chałupa orawska z wyżką (pomieszczeniem gospodarczym znajdującym się nad białą izbą) i przedwyscem – galeryjką wspartą na wysuniętych belkach – rysiach, z której można wejść do wyżki. Całość nakryta jest czterospadowym dachem, od czoła podciętym. Od tyłu i boków połacie dachowe schodzą nisko – szerokie okapy chronią ściany od deszczu i wiatru.

W czarnej izbie, w wysoko umieszczonej powale ujrzymy woźnicę (otwór, którym wypuszczano dym na poddasze) oraz belki do suszenia opału – polynie świadczące o tym, że była to chałupa kurna. Z czasem chałupa zyskała drewnianą podłogę oraz piec kuchenny ­– śparchet z kominem. W białej izbie znajduje się tzw. kympa – piec bez paleniska (szeroka i niezbyt wysoka konstrukcja z kamienia, z systemem kanałów grzewczych) połączony z piecem kuchennym.

W białej izbie można zobaczyć wystawę poświęconą Piotrowi Borowemu, postaci bardzo ważnej dla historii Górnej Orawy. Urodził się on w 1858 r. w Rabczycach na Górnej Orawie (dziś miejscowość na Słowacji). Był samoukiem, a interesowały Go szczególnie książki o tematyce religijnej. Prowadził on ascetyczny styl życia. Zasłynął jako doskonały mówca, przez co zjednał sobie szeroką rzeszę odbiorców. Był członkiem polskiej delegacji na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r. i do prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona w sprawie przyłączenia Orawy i Spisza do Polski. Za swoją działalność niepodległościową i religijną został nazwany “Apostołem Orawy”. Poza dokumentami, zdjęciami i pamiątkami, na uwagę zasługuje także należący do niego klęcznik oraz wielka, stojąca w sieni prasa introligatorska, a także skrzynia wianna matki innego wielkiego Orawianina – Ferdynanda Machaya.

oprac. Marcin Kowalczyk