13 września 1944 roku nad Górną Orawą rozegrał się dramat bombowca 817 Dywizjonu 483 Grupy Bombowej 15 Armii Powietrznej Stanów Zjednoczonych. Amerykański samolot bombowy Boeing-B 17 z grupy „Latających Fortec”, wykonując jedną z misji bojowych, mających na celu niszczenie przemysłu chemicznego III Rzeszy, został poważnie uszkodzony podczas nalotu na fabryki chemiczne w Blachowni Śląskiej. Nad Górną Orawą, osaczony przez niemieckie myśliwce, samolot przegrał nierówną walkę. Załoga rozpoczęła ewakuację. Amerykańscy lotnicy wylądowali na Orawie. Dzięki bohaterskiej postawie ludności Orawy i żołnierzy Orawskiej Placówki AK „Limba” pięciu lotników zostało ukrytych i nie dostało się w ręce wroga.

Bohaterstwu załogi bombowca oraz żołnierzy Orawskiej Placówki AK „Limba” i mieszkańców Orawy, biorących udział w akcji ratowania amerykańskich lotników, w miejscowości Jabłonka poświęcony został obelisk „Ocaleni dzięki Odważnym”, odsłonięty uroczyście w 70-tą rocznicę tamtych wydarzeń w dniu 13 września 2014 roku.

(R.K.) – cały artykuł TUTAJ

• 

• 

• 

Na pomniku widnieje tekst:

Nad Górną Orawą 13 września 1944r. został zestrzelony przez niemieckie myśliwce Boeing B-17, nr 44-6412. Samolot należał do 817 Dywizjonu, 438 Grupy Bombowej, 5 Skrzydła 15 Armii Powietrznej U.S.A.A.F. Dowódca por. Everette J. Robson i 4 lotników dostało się do niewoli. Pięciu ich kolegów zostało uratowanych dzięki bohaterskiej postawie mieszkańców Orawy.

Załoga amerykańskiego bombowca
pierwszy pilot ppor. Everette J. Robson
drugi pilot ppor. Harold R. Stock
nawigator ppor. Richard L. Hansler
bombardier ppor. Gus J. Kroschewsky
technik sierż. Albert W. Von Oostrom
radiooperator sierż. Philip M. Nance
strzelec plut. Aloys C. Suhling
strzelec sierż. Harold E. Beam
strzelec sierż. Gordon W. Sternbeck
strzelec sierż. Williom N. Barry

Zaangażowani w pomoc amerykańskim lotnikom:

Żołnierze Orawskiej Placówki Armii Krajowej „Limba”:
Andrzej Jazowski „Jurek”
Andrzej Wojdyła „Felek”
Józef Dziubek „Smrek”
Andrzej Pilch „Świerk”, „Janosik”
Augustyn Dziubek
Alojzy Smutek „Student”
Józef Smutek „Józek”
Antoni Grelak
Andrzej Grelak
Erwin Paśś – Pasovsky

Mieszkańcy Orawy:
Karol Zahora – Buławski „Biscok”
Joanna Zahora – Buławska
Józef Zahora – Buławski
Alojzy, Józef i Karol Machay
Józef i Alojzy Grelak
Franciszek Pieróg
Maria Biszczak
Karol Kąś
Marianna Kąś
Balczyrzakowie z Marchewek
Wincenty Siodłak
oraz żandarm słowacki o nazwisku Polak

W 70. rocznicę Samorząd Gminy Jabłonka 13.09.2014r.