Władysław Semkowicz

Urodził się w 1878 r. we Lwowie. Historyk, od 1919 r. profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Umiejętności, wybitny specjalista w zakresie dyscyplin pomocniczych historii, w tym zwłaszcza geografii historycznej. Zarówno w swych badaniach naukowych, jak i w działalności społeczno-obywatelskiej wiele uwagi i energii poświęcił geograficzno-historycznej i etnicznej problematyce tzw. kresów południowych, w tym zwłaszcza Podtatrza, Spisza, Orawy, Czadeckiego i Śląska Cieszyńskiego. Wydał fundamentalne dzieło „Materiały źródłowe do dziejów osadnictwa Górnej Orawy” (t. 1—2, 1932-1939). Argumentacją naukową wspierał niezmordowaną aktywność obywatelsko-społeczną i polityczną na rzecz odzyskania i polskiej przynależ­ności tych obszarów. Równocześnie był Semkowicz rzecznikiem zbliżenia polsko-słowackiego, inicjatorem i protektorem studiów młodzieży słowackiej w Uniwersytecie Jagiellońskim.

Jako członek zorganizowanej przez Towarzystwo Tatrzańskie i dzia­łającej w 1918 roku Komisji zajmującej się naukowym opracowaniem rozmiarów osiedlenia i jego zakresu Polaków na Węgrzech Północnych, tzw. Górnych – uczestniczył w roku 1919 w Konferencji pokojowej: w Wersalu w charakterze eksperta dla spraw Spisza i Orawy przy delegacji polskiej. Był też delegatem Rządu Polskiego dla spraw Spisza, Orawy i Czadeckiego w mieszanej Komisji polsko-czechosłowackiej w 1919 r. Był skarbnikiem i archiwariuszem (1919 r.), a następnie (1920 r.) członkiem honorowym i przewodniczącym Narodowego Komitetu Obrony Spisza, Orawy i Podhala. Był kierownikiem Biura Kartograficznego i Działu Propagandowego, w Dolinie Popradu przy Głównym Komitecie Plebiscytowym Spisko-Orawskim w Nowym Targu, założycielem i prezesem Towarzystwa Kresów Południowych oraz przewodniczącym Sekcji Spisko-Orawskiej przy tym Towarzystwie. Za wybitne zasługi położone w akcji spisko-orawskiej otrzymał w 1921 roku Krzyż Polonia Restituta, którego jednak nie przyjął z powodu nienależytego – jak stwierdził w uzasadnieniu – popierania tej akcji przez Rząd.

W dniu 6 listopada 1939 roku wraz z krakowskimi profesorami został aresztowany przez Niemców i osadzony w Sachsenhausen. Po zwolnieniu w 1940 r. działał na polu tajnego nauczania w Krakowie.

Zmarł w Krakowie w 1949 roku i tu został pochowany.

M.R

M.R, Władysław Semkowicz, Orawa. - 1990, nr 6-8, s. 18-19.