W tym roku obchodzimy 100. rocznicę włączenia części Orawy do niepodległej Polski. Przedstawiamy Państwu program obchodów w Gminie Lipnica Wielka, który obejmuje lata 2020-2024. Program jest zarysem działań i niektóre jego elementy mogą ulec zmianie lub być modyfikowane w trakcie. Granicę na Orawie wyznaczyła 28 lipca 1920 r. odgórna decyzja Rady Ambasadorów, podjęta w czasie skrajnego zagrożenia niepodległości Polski przez atak Rosji Sowieckiej. Poprowadzono ją niekorzystnie dla Polski, podzielono nawet jeden zwarty organizm wiejski - Lipnicę Wielką. Nieznacznie korygowano ją i ostatecznie przebieg granicy południowej ustalono w 1924 r. Poniższy czteroletni program przygotowano w celu godnego upamiętnienia rocznicy przyłączenia części Orawy do niepodległej Polski oraz jak najszerszej popularyzacji postaci i wydarzeń z lat 1918 – 1924.
My Polacy na Górnej Orawie, korzystając ze zasady samostanowienia narodów, po rozpadnięciu się państwa węgierskiego, nie chcemy pozostać w nowoutworzonym państwie czesko-słowackim, lecz żądamy przyłączenia wszystkich polskich ziem w żupaństwach: treńczyńskim, orawskim i spiskim do wielkiej, katolickiej Polski. rezolucja Polskiej Rady Narodowej Jabłonka, 5 listopada 1918 r.
4 lipca 2020 r
Rozpoczęcie Obchodów 100. rocznicy włączenia części Orawy do niepodległej Polski
Uroczystość objęta Patronatem Narodowym
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzeja Dudy
w Stulecie Odzyskania Niepodległości
KOMITET HONOROWY
Andrzej Duda Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Marek Jędraszewski Ksiądz Arcybiskup Metropolita Krakowski
Piotr Ćwik (od 2020 r. Łukasz Kmita) – Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie
Witold Kozłowski Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
Anna Paluch – Poseł na Sejm RP
Jagna Marczułajtis-Walczak – Poseł na Sejm RP
Edward Siarka – Poseł na Sejm RP
Andrzej Gut-Mostowy – Poseł na Sejm RP
Jan Hamerski - Senator RP
Krzysztof Faber Starosta Nowotarski
Andrzej Skupień (od 2020 r. Julian Kowalczyk) – Prezes ZP
Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej
ks. Jerzy Bargiel – proboszcz w Kościele św. Łukasza
ks. Andrzej Pawlak – proboszcz w kościele św. Jadwigi
Andrzej Dziwisz Wójt Gminy Raba Wyżna
Antoni Karlak Wójt Gminy Jabłonka
Marcin Ratułowski Wójt Gminy Czarny Dunajec
PATRONAT MEDIALNY
Orawa TV
Portal Polska Orawa
OdkryjOrawe.pl
Tygodnik Podhalański
Portal Podhale24
Portal Goralinfo
- Msza św. w kościele p.w. św. Łukasza w Lipnicy Wielkiej w intencji Orawy i orawskich Ojców Niepodległości - g.18:00
- Odsłonięcie "Muru Pamięci orawskich Ojców Niepodległości" na placu Piotra Borowego. Będzie to upamiętnienie osób, których działalność, służba i poświęcenie przyczyniły się do odbudowy państwowości polskiej i zjednoczenia z ojczyzną części Górnej Orawy; wystąpienia gości.
Inne wydarzenia w 2020 r.
- Konkurs historyczny Orawa 1918 -1924 (dla szkół podstawowych i średnich)
- Opracowanie strony www.orawa2024.pl dla projektu "Orawa z Niepodległą 1918-1924"
- Orawska Encyklopedia Multimedialna
- Broszura o Orawskich Ojcach Niepodległości
- Orawski Festiwal Literacki
- Orawski Kiermasz na Pograniczu Kultur
- Orawskie Rodzinne Spotkanie Rekreacyjne (Stowarzyszenie Gdzie Dwóch Tam Trzech)
- "Sto Flag na Stulecie Niepodległości" (flaga dla każdego domostwa)
- Promocja utworu i teledysku pn. "Przeznaczenie" poświęconego Orawie oraz ważnym postaciom regionu
- Konkurs plastyczno-literacki "Orawa za 100 lat".
- Wystawa plenerowa Orawa 1920-1924 – przedstawiana w Lipnicy Wielkiej, Nowym Targu, Krakowie
- Górale dla Jana Pawła II. W 100. rocznicę urodzin. Msza święta obok dawnego schroniska pod szczytem Babiej Góry
- Święto Pasterskie z elementami widowiska tematycznego
- Gminny Konkurs Czytelniczy "Książka Przyjacielem Mym"
- Święto Narodowe Trzeciego Maja
- Gminny Rajd Turystyczny im. Piotra Borowego
- Narodowe Święto Niepodległości (11.11)
- Stworzenie gry online „Śladami Orawskich Bohaterów”
- Wydanie materiałów promocyjnych „Orawa z Niepodległą”
A dziś? Tylko czasem i gdzieniegdzie słyszy się osamotniony, prawie że nieśmiały śpiew pastuszka. Z jakiego powodu się tak dzieje? Przyczyna jest na pewno ta sama, którą wszędzie można zauważyć: napierająca fala kultury niszczy to, co dawne, co rodzime i piękne nie zawsze dają na miejsce „starzyzny” równowartościowe pieśni, które by odpowiadały duchowi ziemi i ludu. Emil Mika
80. rocznica śmierci Emila Miki
- Ogłoszenie roku 2021 Rokiem Emila Miki w gminie Lipnica Wielka
- Wystawienie melodramatu Emila Miki „Sen bacy”
- Realizacja
Filmu „Orawskie chodniki Emila Miki”
- Konkurs wiedzy „Orawska droga do Niepodległości”
- Wystawa
plenerowa „Orawa 1918-1924”
- Teledysk
„Przeznaczenie” o losie Józefiny i Emila Mików
- Wirtualna mapa miejsc pamięci na Orawie.
- Artykuł w „Gościu Niedzielnym” Bogdana Gancarza o Józefinie
i Emilu Mikach pt. „Była w niej siła”
- Sto Flag na Stulecie Niepodległości” (flaga dla każdego domostwa)
- Pieśni Maryjne majowe z wieży kościelnej
- Upamiętnienie 80. rocznicy śmierci Emila Miki w Państwowym Muzeum
Auschwitz-Birkenau (wraz z przedstawicielami Komitetu Honorowego
Obchodów Orawa2024)
- Wydanie publikacji Małgorzaty Liśkiewicz „Orawa1918 skąd przybywamy, kim jesteśmy”
- Uroczyste obchody 80. rocznicy śmierci Emila Miki w Szkole Podstawowej Nr 2
- Konkurs plastyczno-literacki „Emil Mika kiedyś i dziś”
- Msza Święta w intencji Ojczyzny w 101. rocznicę decyzji Rady Ambasadorów
- Plener rzeźbiarski – ławeczki pamięci wielkich Orawian
- Plenerowa wystawa niepodległościowa Łukasza Sowińskiego „Wróciliśmy Polsko”
- Widowisko patriotyczne „Czy Orawa pamięta?
- Wystawa
plenerowa "Orawa 1918-1924" zaprezentowana na
pl.
Axentowicza w
Krakowie
- Spotkanie autorskie z Agatą Puścikowską – autorką książki „Waleczne z gór” (jeden z rozdziałów poświęcony Józefinie Machay-Mikowej)
- Drzewko owocowe od Emila Miki / zbiórka baterii
- Konkurs wiedzy „Rok Emila Miki”
- Cykl etiud filmowych „Dziedzictwo Emila Miki”
- Produkcja filmu o Józefinie i Emilu „W nas wzór musi powstać” - reż. Inka Bogucka
- Produkcja filmu przez TVP Historia o Józefinie Mikowej pt. „Kobieta Ryś” - reż. Wojciech Kursa
- Produkcja teledysku „Emil Mika” o odchodzącym dawnym świecie
- Opracowanie gry terenowej „Orawskie ścieżki niepodległościowe”
- 11 listopad – Narodowe Święto Niepodległości – koncerty patriotyczne
- Konkurs plastyczny „Orawskie ścieżki Niepodległościowe”
- Artykuł w Gościu Niedzielnym Agaty Puścikowskiej „Trzy miłości Mików”
- Wznowienie Wydania Śpiewnika Emila Miki „Pieśni orawskie”
- Projekt Biełaso – płyta inspirowana życiem Józefiny i Emila Mików
- Produkcja teledysku „Pastorałka dla Józefiny”
Na ten głos uspokajam się i wszystkie cierpienia są słodkimi, bo to za Polskę. Mnie za Polskę cierpieć słodko a umrzeć lekko! Józefina Mikowa
80. rocznica śmierci Józefiny Mikowej 90. rocznica śmierci Piotra Borowego
- Ustanowienie Roku Józefiny Mikowej i Piotra Borowego w gminie Lipnica Wielka
- XXVIII
Gminny Przegląd Młodych Recytatorów i Gawędziarzy im. Piotra
Borowego w Lipnicy Wielkiej
- Uroczyste złożenie wiązanki na grobie Piotra Borowego w 90. Rocznicę Jego śmierci
- Fiszki
internetowe związane z rokiem
Józefiny Mikowej i Piotra Borowego
- Sen
Bacy Emila
Miki z
Wyróżnieniem na Orawskich Posiadach Teatralnych
- Emisja filmu o Józefinie Machay Mikowej „Kobieta Ryś” w TVP Historia – PREMIERA
- Konkurs
Historyczny „Rok Józefiny Mikowej i Piotra Borowego”
- Nocny Bieg Mików – Sztafetowy marsz z flagą pamięci Józefiny i Emila Mików
- Uroczyste obchody 3 Maja i Święta Strażaków
- 20–lecie nadania imienia Józefiny i Emila Mików Szkole Podstawowej Nr 2 w Lipnicy Wielkiej
- Premiera filmu w ramach Filmoteki Małopolskiej o Józefinie i Emilu Michach „W nas wzór musi powstać” w reż. Inki Boguckiej
- Posiady historyczne przy Źródełku Piotra Borowego – warsztaty historyczno-regionalne
- Internetowy Gminny Konkurs Wiedzy pn. „Rok Józefy Mikowej i Piotra Borowego”
- Msza Święta w intencji Ojczyzny w 102. rocznicę decyzji Rady Ambasadorów
- Konkurs plastyczno-literacki „Józefina Mikowa Piotr Borowy”
- Plastyczne warsztaty wakacyjne „Medal dla bohatera” i „Serce dla orawskich bohaterów”
- Widowisko Orawska Watra ku pamięci Józefiny Mikowej
- Wydanie Notesu Mików w ramach Karpackiej Inicjatywy Lokalnej
- Ryszarda
M. Remiszewskiego pokłon dla Piotra Borowego - publikacja
- „Zbiórka baterii 2022 – Krzew od Józefinki weź…”
- XVIII
Gminny Rajd Turystyczny im. Piotra Borowego – Ścieżkami i
Szlakami Babiej Góry
- Koncert Biełaso na Salwatorze w 80. Rocznicę Śmierci Józefiny Machay-Mikowej
- Odwiedzenie grobów osób związanych z Orawą – 80.Rocznica śmierci Józefiny Machay-Mikowej
- 80. Rocznica śmierci Józefy Mikowej na Salwatorze
- Konkurs Plastyczny pn. „Kocham Polskę – Droga do Niepodległości- Biało-czerwona Orawa
- Wydanie Orawskiej Kolorowanki Patriotycznej i Patriotycznych Zakładek do Książek oraz Magnesów
- Widowisko/słuchowisko w Radio Kraków „Biełaso Józefa Mikowa – Królowa Orawy”
- 11 listopad – Narodowe Święto Niepodległości – koncert patriotyczny Chóru Eduardo
- Maszty flagowe dla szkół w naszej gminie
- Pakiety patriotyczne dla szkół w naszej gminie (kolorowanka, magnesy, zakładki, notes Mików)
- Artykuł w Gościu Niedzielnym Agaty Puścikowskiej "Niewątpliwie nastały ciekawe czasy. Józefina Machay-Mikowa też żyła w ciekawych... "
- Premiera spektaklu „Królowa Orawy”
- Premiera utworu/ teledysku "Królowo Orawy"
- Ogólnopolski Konkurs literacki „Józefa Mikowa – Królowa Orawy”
- Muzyczne
słuchowisko „Biełaso Józefa Mikowa – królowa Orawy” w
święta na antenie Radia Kraków
No, jo nie myślym, zeby naród polski był takiej krótkiej myśli… Bo
my z Orawy i ze Śpisa przeto się garniemy do Polski, bo wierzymy mocno,
ze co Polacy obiecali, tego i dotrzymajo.
Piotr Borowy
Rok Polskości na Orawie
- Wydanie monograficznej publikacji o Mikach
- Patriotyczny wieczorek literacki w Muzeum OPE - Poetycki pokłon wybitnym Orawianom - 19 marca
- Nocny Bieg Mików - Sztafetowy marsz z flagą pamięci Józefiny i Emila Mików
- Koncert Reprezentacyjnej Orkiestry Straży Granicznej - Patriotyczny Dzień Dziecka
- Msza Święta w intencji Ojczyzny w 103. rocznicę decyzji Rady Ambasadorów
- Koncert patriotyczny „orawa2024”
- Wydanie podcastów historycznych
- Konkurs plastyczno-literacki – kwiecień/maj
- Historyczny piknik czytelniczy w 100. Rocznicę pierwszego wydania „Mojej Drogi do Polski” F. Machaya
- Tablice informacyjne z kolorowymi mapami
- 11 listopada – Marsz Niepodległościowy i wspólne śpiewanie pieśni
Taki świycnik musi być i w Polsce i musi się na nim świycić siedym świyc: miłość, praca, jedna wolo, prowda, umiłowanie cierpienio, sprawiedliwość i religia katolicka. Tych siedym świyc musi się nieustannie polić, aby Polska mocna była. To Wom powiedział ks. Piotr Skarga przed rozbiorami, to Wom powiado i chłop, Piotr Borowy, po zmartwychwstaniu Polski Piotr Borowy
- Konferencja naukowa: Orawa 1918-1924.
- Odznaczenia dla Orawian.
- Uroczysty finał obchodów 2020 – 2024.
- 22 luty - Ustanowienie roku 2024 Rokiem Orawskich Ojców Niepodległości Uroczystą Uchwałą Rady Gminy Lipnica Wielka.
- 16 kwietnia - „Książka przyjacielem mym…” XIII Konkurs czytelniczo-historyczny dla dzieci i młodzieży.
- 27 kwietnia – Stawianie Moja pod szczytem Babiej Góry – Związek Podhalan o/Lipnica Wielka.
- 3/4 maja - Sztafetowy marsz z flagą „Nocny Bieg Mików” pamięci Józefiny i Emila Mików – Polana Stańcowa – Marysina Polana.
- Niepodległościowe lekcje historyczne w każdej szkole prowadzone przez przedstawicieli Instytutu Pamięci Narodowej - Oddział Kraków.
- 4 czerwca - Inscenizacja historyczna „Na granicy w Skoczykach” w 100. rocznicę przesunięcie linii demarkacyjnej z 1920 na ostateczną granicę państwową na Orawie połączone z zaprezentowaniem plenerowej wystawy fotograficznej przy Szkole Podstawowej Nr 3.
- 5 czerwca - “Babiogórskie chodniki Niepodległości” Biało-czerwony marsz na Babią Górę w 100. rocznicę ostatecznego ukształtowania się granicy na Orawie i włączenia południowych stoków oraz szczytu „Królowej Beskidów” do Polski.
- Konkurs plastyczno-literacki „Rok Orawskich Ojców Niepodległości".
- Zbiórka baterii – „Dąb Orawskich Ojców Niepodległości”.
- Internetowy Konkurs wiedzy: „Lipnica Wielka 1918-1924”.
- Akcja oznaczenia grobów działaczy niepodległościowych znakiem pamięci -Orawa z Niepodległą”.
- 6 lipca Promocja książki prof. Dr hab. Tadeusza Mikołaja Trajdosa pt. „Śmierć ich przywiodła” z podtytułem „Przedstawienie śś. Sebastiana Rocha i Rozalii na Orawie XVII-XIX w. Konferencja z okazji 100. Rocznicy przyłączenia części Orawy do Polski „Orawa 1918-1924”.
- Promocja książki „Na wagę złota” W stronę orawskiej tożsamości.
- Widowisko słowno-muzyczne: „Orawski pokłon dla Niepodległej” - Amfiteatr na Placu Piotra Borowego w Lipnicy Wielkiej.
- Uroczysta Msza Święta Za Ojczyznę w kościele pw. św. Łukasza Ewangelisty w Lipnicy Wielkiej na zakończenie obchodów.
- Koncert „Orawa z Niepodległą”.
- Uroczysty Apel Pamięci.
- Umieszczenie pamiątkowej tablicy na Organistówce.
- Umieszczenie pamiątkowej tablicy na Murze Ojców
Niepodległości.
- Podsumowanie projektu „Orawa z Niepodległą” - prezentacja czteroletnich wydarzeń Wręczenie pamiątkowych podziękowań oraz odznaczeń dla Orawian.